22 mar Czym jest terapia Poznawczo-Behawioralna?
Psychoterapia Poznawczo-Behawioralna często nazywana kognitywno-behawioralną (CBT) jest formą terapii leczącą zaburzenia psychiczne, trudności emocjonalne i problemy w obszarze zachowania. Odznacza się określoną strukturą, usystematyzowaniem zorientowaniu na dany cel i skoncentrowanym na problemie sposobem wspólnej pracy pacjenta z terapeutą, z uwzględnieniem czynnego uczestnictwa pacjenta. Początkowo Terapia CBT powstawała z myślą o leczeniu depresji, obecnie jest z powodzeniem stosowana w leczeniu innych zaburzeń nastroju (np. dystymia, choroba afektywna dwubiegunowa), zaburzeń lękowych (lęk paniczny, fobie swoiste, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne), zaburzeń osobowości, odżywiania, uzależnień a także w zaburzeniach psychotycznych.
Skuteczność terapii CBT w leczeniu różnych problemów psychicznych wykazano w dużej ilości wiarygodnych badań klinicznych. Terapia CBT najczęściej koncentruje się na zmianie wzorców myślenia poprzez naukę rozpoznawania zniekształceń w myśleniu, weryfikowania ich i ponownego odniesienia do faktów. Kolejnym ważnym obszarem obserwacji i zmiany są nieadaptacyjne formy zachowania, które są weryfikowane za pomocą technik behawioralnych. Zmiana wzorców myślenia i zachowania skutkuje poprawą stanu emocjonalnego.
Na początku procesu terapeutycznego kładzie się nacisk na teraźniejszość i bieżące problemy pacjenta. Przeszłość staje się przedmiotem uwagi, jeżeli pojawia się „blokada” w dysfunkcjonalnym myśleniu i ważne jest szukanie źródeł przekonań kluczowych. W zależności od Pacjenta mogą występują znaczne różnice w formach interwencji i doboru technik terapeutycznych (podstawowe techniki CBT: dialog sokratejski, monitorowanie/zapis myśli, praca własna, restrukturyzacja poznawcza, ekspozycja).
Terapia Poznawczo-Behawioralna na przestrzeni lat rozwijała się i w odpowiedzi na trudności w leczeniu niektórych zaburzeń (np. zaburzenia osobowości typu borderline, nawracająca depresja lub lęk uogólniony) ulegała rozszerzeniu o nowe metody i sposoby udzielania pomocy, czego efektem jest tzw. III fala terapii CBT. Do najbardziej znaczących i najczęściej stosowanych nurtów III fali możemy zaliczyć: terapię opartą na akceptacji i zaangażowaniu (ACT), terapię poznawczą opartą na uważności (MBCT), dialektyczną terapię behawioralną (DBT), Terapię Metapoznawczą, terapię schematów Jeffreya Younga oraz terapię schematów emocjonalnych Leahyego.
Bibliografia:
Beck J., Terapia Poznawczo-Behawioralna, WUJ, Kraków 2012
Popiel A., Pragłowska E., Psychoterapia Poznawczo-Behawioralna, teoria i praktyka, wyd Paradygmat, Warszawa 2008